Günümüz araçlarında bütün hareketli parçalar milimetrik hesaplarla yapıldığından birbiriyle uyumlu şekilde çalışabilmektedir. Fakat düşük ihtimalle de olsa parçaların eşlenik şekilde çalışmasında ufak pürüzler çıkabilir. Bu nedenle özellikle fabrikadan yeni çıkmış araçların hemen zorlanmaması gereklidir. Hareketli parçalar yavaş yavaş alıştırılmalı ve daha sonra araç dinamik bir şekilde kullanılmaya başlanmalıdır. Sürücülerin geçirmesi gereken bu sürecin ismi Rodajdır.
Dilimize Fransızca Rodage kelimesinin değişmesiyle girmiş olan rodaj Türkçede motoru açma olarak da bilinmektedir. Sadece yeni araçlarda değil hareketli parçaları tamir görmüş araçlarda da bu süreç uygulanmalıdır. Her parçanın alışma süresi birbirinden farklıdır. Sürücüler bu süreçte hangi parçaya nasıl davranacağını iyice araştırmadan kulaktan dolam bilgilerle hareket etmemelidir. Dikkatli olunmazsa yapılan işlem parçalara yarar değil zarar verebilir.
Roadj Nasıl Yapılır?
Her parçaya işlem farklı şekilde uygulanır. Motor rodajı 1500 kilometre boyunca uygulanır. Araç çalıştırıldığında bir süre motorun ısınması beklenir. Süreç boyunca gaz pedalına yüklenilmez. Araç yavaşlayacaksa ya da hızlanacaksa bu yavaş bir şekilde yapılır. Ani gaz vermek ya da fren durumları bu süre içinde yapılmamalıdır. Ayrıca bu süreç boyunca araç 3000 devrin üzerine çıkarılmamalıdır.
Fren ve debriyaj ise 1000 kilometreye kadar yapılmalıdır. Vites geçişleri dikkatli bir şekilde yapılmalıdır. Ardı ardına vites geçişleri yapılmamalıdır. Vites çok fazla yükseltilmemelidir. Sürecin şehir içinde tamamlanması daha doğru olacaktır. Böylece sürücü sakin bir şekilde süreci geçirebilir. Araç sıfırsa ilk 100 ila 150 kilometre boyunca fren ve debriyaja yüklenilmemesi gereklidir.
Şanzıman Nedir? Şanzıman Hakkında Merak Edilenler
Rodaj Yapmak Gerekli Midir?
İşlem esasında geçmiş dönemlerde uygulanması gereken bir işlemdi. Çünkü bilgisayar desteği olmadığı için hesap hatalı olabilmekteydi. Ayrıca parçaların üzerinde mikro pürüzlerde bulunabilmekteydi. Haliyle sürücü aracın parçalarını aşırı zorlayınca bu tarz pürüzüler ya da birbiri içinde dönmeye alışmamış parçalar zorlanabilmekteydi. Bunun sonucu olarak da aşırı ısınma, çizilme gibi kötü durumlardan dolayı hasarlar oluşmaktaydı.
Örneğin 160.000 kilometre kadar ömre sahip debriyaj balatası ve bilyeler sürücü debriyaja abandığı için erkenden tükenmekteydi. Ama günümüzde artık bu tarz durumlarda oluşmuyor. Bilgisayarlı sistemler sayesinde araç parçaları ince hesaplarla oluşturuluyor ve bir araya getiriliyor. Araçlar otomatik şekilde birleştirildiği için hata payı neredeyse binde bire kadar düşüyor. Gelişmiş teknoloji sayesinde rodaj gibi işlemlere gereksinim ortadan kalkıyor.
ERP Çarpma Nedir? ERP Çarpma Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Hangi Parçalara Rodaj Nasıl Yapılır?
Araçta rodaj işlemine ihtiyaç duyan en önemli parça motordur. İçerisinde pistonlar silindirler bulunan motor rodaj işlemi olmaksızın kullanılırsa uyumsuz parçalar sürtünmeden dolayı ısınabilir. Bu işlem sayesinde eşlenik çalışmaları kolaylaşacaktır. Yeni lastiklerde her zaman bu işleme ihtiyaç duyar. Henüz ısınmamış lastikleri zorlamak hızla aşınmalarına neden olur. Üzerlerinde ki yola tutunmalarını sağlayan dişler derinliğini kaybedebilir.
Aracın debriyajı, freni ve şanzımanı da hareketli parçalara sahiptir. Haliyle bir alıştırma sürecine ihtiyaç duyar. Bu parçaların alıştırma süreci diğer parçalara nispeten çok daha kısadır. Bu parçalara özel bir ihtimam göstermeye gerek yoktur. Sadece ilk kilometrelerde dikkatli ve yavaş bir şekilde kullanmak yeterli gelmektedir. Parçalar çabucak uyumlu çalışmayı öğreneceklerdir.
Motor Dyno Testi İstanbul Gaziosmanpaşa
Rodaj Süresi Ne Kadardır?
Her parçada rodaj süresi birbirinden farklıdır. En uzun alıştırma sürecine ihtiyaç duyan parça motordur. Sürücüler 2.000 kilometre kadar alıştırma süreci uygulamalıdır. Araç çalıştırıldığında da mutlaka 1 dakika kadar motora ısınması için süre tanınmalıdır. Tamir görmüş ve yenilenmiş araçlarda ise bu süre 3.000 kilometreye kadar çıkmaktadır.
Yeni lastiklerin alıştırma süreci ise 500 kilometre kadar sürmektedir. Debriyaj ve frenin alıştırma süreci içinse ustalar 1.000 kilometreyi yeterli görmektedir. Şanzıman rodajı içinse belirli bir kilometre belirtilmemiştir. İlk zamanlarda sürücüler aracı binip hareket ettirdikten sonra 10 dakika kadar şanzımana yüklenmeseler yeterli olacaktır.
Araç Mekanik Testi Nasıl Yapılır? Bilinmesi Gerekenler
Yeni Araçlara Rodaj Yapmak Gerekli Midir?
Bu konu hakkında görüşler birbirinden farklıdır. Birçok araç markası araçlarına güvendiklerini söylemektedir. Parçalar konusunda yüksek kalite iş çıkardıklarını söyleyen marka yetkilileri böyle işlem olmadan da araç parçalarının ömrünün eksilmeyeceğini iddia etmekteler. Sürülere sadece aldıkları aracın keyfini çıkarmayı tavsiye eden yetkililer artık bu sürecin geride kaldığını söylüyorlar. Fakat servislerde çalışan ustalar aynı görüşte değiller.
Onlar her ne kadar parçalar kusursuz yapılmış olsa da bir arada çalışmaları için süreye ihtiyaçları var diyorlar. Özellikle motorun ve şanzımanın ilk kilometrelerde fazla zorlanmasının hala olumsuz etkileri olduğunu belirtiyorlar. Bu sebeple sürücülere rodaj uygulamasını devam ettirmelerini öneriyorlar. Yavaş yavaş açılan motorlarda daha geç hasarlar oluşmaya başladığını söylüyorlar.
Yeni Nesil Motorlarda Rodaj Gerekli Mi?
Motor aracın en önemli parçasıdır. Eğer bu parçada bir arıza olursa tamir masrafı oldukça fazla olacaktır. Ayrıca motoru işlem görmüş olan araçların fiyatları ve performansları da düşmektedir. Bu nedenle sürücüler araçlarının motorunu yıpratmamak için hassas davranmalıdır. Normalde araç motorları rodaj işlemine gerek olmadığı yetkililer tarafından söyleniyor. Çünkü hem parçalarda hata payı düşük hem de birçok parça sensörler tarafından izleniyor.
Haliyle motor ilk günden itibaren optimum koşullar altında sorunsuz şekilde çalışabiliyor. Ama araçları konusunda özenli davranan sürücüler yine de araçlarında rodaj süreci uygulayabilirler. Böylece motorlarının erken yıpranma ihtimalini elemiş olurlar. İsteyen sürücüler 3.000 kilometre boyunca değil 1.000 kilometre gibi daha az mesafelerde de bunu uygulayabilirler.
Eski Motorlarda Rodaj İşlemi Yapılır Mı?
Rodaj işlemi sadece yeni ve tamir görmüş motorların yapması gereken bir işlemdir. Motor parçalarının uyumlu çalışmasını sağlar. Eski motorlardan kasıt ikinci el araçların içinde ki motorlardır. Bu motorlar uzun süreden beri kullanıldığı için artık parçalar birbirine uyum sağlamıştır. Bu nedenle ikinci el bir araç alındığında rodaj işlemi uygulanmasının gereği yoktur.
Fakat bazı eski araçların motorunu artık ömrünü doldurmuştur. Haliyle bu araçların kullanılması için motorun rektifiye denilen bir yenileme süresinden geçmesi gereklidir. Bu şekilde motoru işlem görmüş araçlarda yeni parçalar bulunur. Bunların birbirine alışması için rodaj sürecinin uygulanması elzemdir.
Rodaj Çeşitleri Neler?
Rodaj yapılması gereken parçalar hareketli olan parçalardır. Bunların çalışırken hasar almaması için ilk etapta dikkatli olunması gereklidir. Motor en fazla rodaja ihtiyaç duyan parçadır. Yeni araçlarda çok gerekli olmasa da eski araçlarda bu işlem oldukça gerekliydi. Rodaj yapılmadığı taktirde aracın pistonları hasar alıp yap kaçırma gibi olumsuz durumlar oluşabiliyordu.
Uyumlaştırma sürecine ihtiyaç duyan diğer parçalar ise lastik, debriyaj, fren, şanzımandır. Bu parçaları kısa süreler boyunca dikkatli kullanmak ve fazla yüklenmemek yeterli olmaktır. Kısa süreler boyunca yapılması yeni araçlarda yeterli olacaktır. Bunlar haricinde herhangi bir parçaya rodaj uygulanmasına gerek yoktur.
Motor Rodajı Nasıl Yapılır?
Motor rodajı kısaca 1.000 ila 3.000 kilometre arasında aracı dikkatli ve zorlanmadan kullanmaktır. Bu süreç içinde araç yüksek devirlere çıkarılmamalıdır. Ayrıca aniden hızlanılmamalı ve aniden yavaşlanmamalıdır. Özellikle gaz pedalına sonuna kadar basmakta ilk etapta yapılmayacak davranışlardan biridir. Motor araç ilk çalıştırıldığında mutlaka ısınmalıdır. Genelde 1 dakika kadar beklemek yeterli olacaktır.
Bu süreç boyunca motor sabit devirlerde de çalıştırılmamalıdır. Zaman zaman devri düşürüp artırmak motorun farklı çalışma şartlarına uyum sağlamasına yardımcı olacaktır. Çok yüksek hızlara çıkmadan araç dikkatli şekilde kullanılmalıdır. Bu süreçte parçaların ısıdan korunması oldukça önemlidir. Eğer motorun fazla ısınması gibi bir durum olursa sürtünme artacaktır. Henüz parçalar birbiri ile uyumlu olmadığından contalar eriyip kaçırma yapabilir.
Lastik Rodajı Nasıl Yapılır?
Lastiklerin alışması için 500 kilometre kadar aracı dikkatli kullanmak yeterli olacaktır. Sürücü bu dönemde ani fren yapmamalıdır. Ayrıca keskin manevralar yapılmaması da sürücülere önerilmektedir. Bu işlem her yeni lastiğe geçildiğinde tekrar etmesi gereken bir süreçtir.
Sürücüler yaz ve kış ayları geçişinde hiç kullanılmamış lastikler aldıklarında mutlaka alıştırma sürecini uygulamalıdır. Fakat geçmiş seneler kullandıkları lastikleri kullanacaklarsa bu süreci tekrar etmelerine gerek olmaz.
